Jak rozwinąć konflikt między bohaterami w 5 krokach

W opowieści, tak jak w życiu, najlepiej poznajemy ludzi w sytuacji konfliktowej. Osłoni ona cele, wartości, czułe punkty i bolesne wspomnienia bohaterów, a także popchnie akcję. Poznaj 5 kroków, dzięki którym przeobrazisz błahą sprzeczkę w głęboki konflikt.

Spis treści:

Kto czego pragnie

O co toczy się gra

Dlaczego to jest ważne

Jakie są czułe punkty

Co wydarzyło się w przeszłości

Kto czego pragnie

Innymi słowy: jakie stanowisko zajmuje bohaterowie, kiedy pojawia się problem? Dochodzi do zderzenia dwóch postaw i przychodzi czas na reakcję: może to być wściekłość albo skrywana złość, która wybuchnie nieco później.

Oto przykład, który będzie nam towarzyszył w kolejnych krokach:

Nastoletnia córka prosi matkę, by ta sfinansowała jej lekcje śpiewu. Matka nie zgadza się, choć jest osobą zamożną.

O co toczy się gra

Bohater zajmuje jakieś stanowisko w konflikcie z konkretnej przyczyny. Często jednak ani on sam, ani tym bardziej bohater, z którym się kłóci, nie jest tej przyczyny świadom. W życiu najrozsądniejszym rozwiązaniem byłby kompromis, ale gdyby bohaterowie zawsze wykazywali się rozsądkiem, czytanie literatury byłoby nudne.

Jest wiele powodów, dla których ludzie nie chcą ustąpić. Mogą być uparci lub dumni lub też obawiać się, że zgoda będzie równoznaczna ze słabością. Niektórzy tak mocno pragną panować nad sytuacją, że będą obstawali przy swoim zdaniu bez względu na koszty, jakie przyjdzie im ponieść.

Wróćmy do naszego przykładu:

Matka wychowała córkę samotnie, ale dzięki swej sumienności i samozaparciu zapewniła jej dostatnie życie. Dobrze zarabia, pracując na stanowisku głównej księgowej, dlatego uważa, że i córka powinna zdobyć wykształcenie, które zapewni jej stabilność finansową. Obawia się, że lekcje śpiewu mogą sprawić, że córka w przyszłości będzie próbowała swych sił w karierze artystycznej.

Natomiast córka pragnie udowodnić matce, że potrafi samodzielnie do czegoś dojść, a nawet osiągnąć jeszcze więcej: dzięki sukcesowi artystycznemu uniezależnić się finansowo. Skrycie marzy o tym, by matka w przyszłości była z niej dumna.

Dlaczego to jest ważne

Przyczyny konfliktu zwykle są głębsze, a za postawami bohaterów kryją się wyznawane przez nich wartości. Mogą to być normy moralne (uczciwość, odpowiedzialność, poczucie obowiązku) czy też zobowiązania lub obietnice. Jeśli w grę wchodzą wartości, w które bohaterowie bardzo mocno wierzą i w imię których nie są skłonni do żadnego kompromisu, konflikt się pogłębia.

Czas na nasz przykład:

Dla matki wartością jest poczucie obowiązku i odpowiedzialności. To z tego powodu poświęciła się bez reszty karierze w księgowości, zaniedbując swoje życie prywatne. Córka natomiast marzy o sławie i popularności – pragnie wieść ciekawe życie, tak różne od monotonnego życia matki.

Jakie są czułe punkty

Dobry konflikt powinien uderzać w czułe punkty bohaterów, dzięki czemu napięcie zacznie wzrastać. Wówczas nawet trywialne wydarzenie może wywołać eksplozję.

Zwykle czułym punktem są kwestie związane z własną tożsamością, takie jak: Czy jestem dobrą osobą? Czy jestem kompetentny? Czy zasługuję na miłość? Bohaterowie często ujawniają w konflikcie chęć bycia docenionym, pragnienie autonomii czy akceptacji.

Matka pragnie być doceniona i szanowana przez córkę. Całe swoje życie podporządkowała jej dobru i w imię tego dobra nie zdecydowała się na nowy związek. Żyła samotnie, poświęcając się jedynie pracy. Uważa, że daje jej to prawo do wpływania na decyzje życiowe córki.

Córka natomiast czuje się nadmiernie kontrolowana przez matkę, pragnie autonomii oraz wolności. Ma nadzieję, że ewentualny sukces artystyczny zapewni jej tę niezależność.

Co wydarzyło się w przeszłości

Jak wykształciły się czułe punkty bohaterów? Jakie doświadczenia życiowe wpłynęły na ich osobowość: relacje z rodzicami, kolegami ze szkoły, rówieśnikami? Szczególne znaczenie mają tu bolesne i trudne doświadczenia, które mogą w kolejnych odsłonach pojawiać się we wspomnieniach bohaterów.

Bolesnym wspomnieniem matki jest to, że wiele lat temu zostawił ją mąż, który był muzykiem. Matka boi się, że córka, wybierając drogę artystyczną, stanie się do niego podoba i tak jak on uzna ją za pewnego dnia za nudną księgową.

Córka nie może pogodzić się z tym, że ojciec, który bardzo jej imponował, opuścił ją, gdy była małą dziewczynką i od tego czasu nie dał znaku życia. Z tego powodu stała się wyciszona i zamkniętą w sobie, co z kolei spowodowało, że czuła się niedoceniana i lekceważona przez rówieśników. Dlatego tak bardzo zależy jej teraz na sławie i popularności.

Oto w jaki sposób błaha sprzeczka o lekcję śpiewu rozwinęła się w konflikt. Nie byłoby to możliwe bez poznania celów, wartości, czułych punktów i przeszłości bohaterów.

Źródło: Catherine M. Wallace, To make good conflict, play with motivation, The Writer Magazine.

Więcej na temat konfliktów w opowieści przeczytasz w mojej książce Szkoła twórczego pisania.

Przeczytaj także:

Jak wczuć się w bohatera w 3 krokach

Jak podsycić tajemnicę wokół bohatera w 3 krokach

Scena-sequel oraz bodziec-reakcja. Niezbędnik pisarza