Gdy napiszesz, że bohaterowi ze strachu „ciemnieje przed oczami”, nie zabrzmi to zbyt przekonująco. Opisy strachu, które często się powtarzają, stają się przezroczyste. Każdy inaczej odczuwa emocje. Poznaj 3 kroki, dzięki którym opiszesz strach perspektywy bohatera.
Spis treści:
Wczuj się w kogoś, kto się boi
Wyjaśnij przyczynę strachu
Weźmy historię młodej dziewczyny, która całe dotychczasowe życie spędziła w wielkim mieście, aż tu nagle przyjęła pracę nauczycielki w maleńkiej wiosce. Pozwólmy czytelnikowi zrozumieć tę trudną decyzję, a więc wyjaśnijmy, jaka jest motywacja bohaterki.
Kilka tygodni temu dziewczyna została brutalnie napadnięta w swoim mieszkaniu. Cudem udało się jej uciec, ale sprawcy nie znaleziono. Bohaterka wie, że poszukiwanie może potrwać jeszcze długo, ponieważ nawet ona sama nie wie, jak wyglądał napastnik.
Dziewczyna pamięta tylko jego zapach, owłosioną dłoń z krótkimi, przybrudzonymi paznokciami i lekko ubłocone jasnobrązowe buty. Z obawy, że pewnego dnia mężczyzna znów może zaatakować, postanawia uciec jak najdalej i przyjmuje posadę wiejskiej nauczycielki w małej, ukrytej wśród lasów wiosce.
Pokaż strach w akcji
Nie pisz o tym, że bohaterka się boi. Nie używaj takich słów jak strach czy obsesja, nie wyjaśniaj, co bohaterka czuje. Zamiast tego pokaż, jak zachowuje się pod wpływem tego irracjonalnego lęku.
Nie potrafi zapomnieć o mężczyźnie, choć mieszka teraz daleko od miasta, w pokoju wynajętym w wiejskim domu. Codziennie, kiedy zaczyna się ściemniać, wpatruje się w klamkę. Dookoła panuje cisza – zupełnie inaczej niż w jej dawnym mieszkaniu, ale to wcale jej nie uspakaja. Wręcz przeciwnie – tym intensywniej słyszy każdy szmer.
Wydaje jej się, że czyjeś kroki zatrzymują się tuż za jej drzwiami. Najcichsze szczekanie psa powoduje, że zrywa się z łóżka i podchodzi do okna, a potem szybko chowa się za firanką. Jest prawie pewna, że widzi sylwetkę mężczyzny za bramą.
Wczuj się w kogoś, kto się boi
Wiemy już, że bohaterka jest sparaliżowana strachem. Teraz zadajmy sobie pytanie, jak widzi świat, będąc w tym stanie ducha? Na co zwraca uwagę? Przykładowo, rozmawiając ze swoim nowym sąsiadem, patrzy na jego buty i dłonie. Dopiero gdy stwierdza, że nie przypominają one dłoni i butów napastnika, ma odwagę spojrzeć mężczyźnie w twarz.
By pokazać emocje, trzeba wczuć się w bohatera, stopniować napięcie a także operować konkretnym, obrazowym językiem. Jednak pokazywanie daje o tyle lepszy efekt od opisywania, że warto.
Źródło: Joe Bunting, How to Show (Not Tell) Paranoia, Hope, and Other Moods, The Write Practice
Więcej na temat budowania emocji bohaterów przeczytasz w mojej książce Szkoła twórczego pisania.
Przeczytaj także:
Co to jest zawieszenie akcji i jak zwiększa napięcie na 3 sposoby
Jak rozbudzić oczekiwania czytelnika zapowiedzią na 4 sposoby
Jak podsycić tajemnicę wokół bohatera w 3 krokach
autorka książek specjalistycznych i beletrystycznych, doktor nauk humanistycznych, certyfikowana trenerka biznesu
5 komentarzy do „Jak przekonująco pisać o strachu w 3 krokach”
Pani Joanno, dziękuję za ten wpis. Sama często przyłapuję się na tym, że nadużywam opisywania emocji. Staram się zapomnieć o czasowniku „poczuć”, ale to nie jest takie proste. Gorąco pozdrawiam:)
Pokazywanie zamiast opisywania to jedna z głównych zasad ciekawego i obrazowego pisania. Rzeczywiście, bardzo trudno tak pisać, wymaga to odrzucenia wielu prostszych rozwiązań, wsłuchiwania się w bohatera i w siebie. Ale efekt końcowy wart jest tej pracy:)
Temat strachu w literaturze – zwłaszcza w poezji jest mi nieobcy. A właściwie głownie się nim zajmuję. Dodać więc pozwolę sobie od siebie, iż niezwykle użyteczne w budowaniu właściwej atmosfery jest dialektyka niedopowiedzenia. To, czego nie znamy lepiej działa na wyobraźnię i aktywuje emocje o wiele silniej niż to, co jest nam znane. Kluczem jest pozwolić czytelnikowi samemu stworzyć pełen obraz grozy, podczas gdy my jedynie sugerujemy go kilkoma wyraźnymi liniami.
Także kontrast pozwala na osiągnięcie dobrego efektu: zwłaszcza zaś kontrast pomiędzy tym, co znane i normalne a tym, co wychodzi poza ramy codzienności. Zestawienie takie pogłębia niesamowitość sytuacji. Przy czym jest także metodą lekką i może być pełne finezji.
Bardzo dziękuję za ciekawy i inspirujący komentarz, z pewnością wzbogacił on zarówno wpis, jak i moja wiedzę.
Bardzo pomocny wpis, podziwiam Pani wiedzę i pracę 🙂